Via Militaris, Koridor 10: Poreklo parlamentarizma u prvoj tranziciji, Od supštine do parlamenta

Rođenje i razvoj parlamentarizma bio je, možda, najneizvesnija i najambicioznija reforma u nizu promena koje su započete na Balkanu tokom 19. veka. Ma koliko se ustavne odredbe, formulisane pravničkim i političkim rečnikom, nerazumljivim za najveći broj balkanskih seljaka, činile udaljenim od svakodnevnog života ljudi zabrinutih za svoju egzistenciju i gurnutih u krvave međusobne ratove, te norme su se sve više približavale svakodnevici, bivale sve prihvaćenije i postepeno postajale najvažniji instrument emancipacije i modernizacije Balkana. Među zapadnim istoričarima i političkim analitičarima, krajem 19. veka, bilo je shvatanja, kao uostalom što ih ima i danas, da su ustavi balkanskih država bili samo paravan da bi se udovoljilo Zapadnjacima i da oni ništa nisu značili narodu.